Bánh trung thu không phải để… ăn!

Hẳn nhiều người trong chúng tôi , nhất là những người ở lứa tuổi trung niên 40-50 , có một thời sống ở quê. trung thu ngày ấy rất ít đầu lân , thổ địa , nếu không nói là không có. Chỉ một cái lồng đèn ông sao , bên trong thắp một ngọn nến hồng , bấy nhiêu đó Có thể những chủ nhân của nó vui suốt đêm thâu. Món ăn tinh thần chỉ có vậy , còn vật chất thì không gì ngoài mấy cái kẹo thèo lèo , sang lắm chỉ được túi bánh quy đen nhánh đen thủi. Có nơi , ông xóm trưởng đến từng nhà để quyên góp vốn rồi mua heo , bò về thịt. Trẻ con ở quê thời ấy , quanh năm bị củ lang sắn nó vùi dập , có tết nhất trung thu 2014 ngay nao , ăn được bữa thịt heo , thịt bò , 30-40 năm sau Vẫn nghe sướng! Ngày vui trung thu dành cho trẻ con thời ấy luôn vô tư lự và trong veo như vầng trăng rằm giữa mùa thu vậy. Thế nhưng , kể từ khi cuộc sống vật chất đã bắt đầu khá lên , niềm vui dành cho trẻ con cũng không còn vô tư lự nữa.Ở vùng Thu Xà , phía đông huyện Tư Nghĩa , tỉnh Quảng Ngãi , có cụ ông tên là Nguyễn Tô , khi đã vào tuổi thất thập mà Vẫn mê làm đầu lân “biếu” cho trẻ con vào mỗi cơ hội trung thu 2014 ngay nao . Trẻ con trong làng gọi ông Tô là “ông cắc cùm cùm” , do chúng dựa vào âm thanh phát ra từ chiếc trống lân mà thành. Thế nhưng độ 5 năm trở lại đây , ông bỏ hẳn nghề này. Hỏi vì sao? Ông nói: “Chúng nó giờ lợi dụng múa lân để làm nhiều việc không trong sáng như cái thời xa xưa nữa nên tui thấy bị tổn thương và nghỉ”. trung thu là dịp để tặng quà và nhận quà. Tặng quà cho trẻ và trẻ được nhận quà trung thu là chuyện không có gì phải bàn cả. Có điều , người lớn đã “nhân cơ hội” của tết nhất trung thu dành cho các em mà “thể hiện tấm lòng” của nhân viên đối với thủ trưởng hoặc của “bên B” đối với “bên A” trong một công trình cụ thể nào đó. Trong trường hợp này , túi bánh trung thu “tặng cháu” chỉ là cái cớ , chỉ là “miếng trầu” để Tầng dưới hay đối tác biếu một thứ khác mà không có một loại bánh trung thu nào có thể “địch” nổi! Bánh trung thu 2014 đang được sản xuất hàng loạt với công nghệ cao , kể cả nhập cảng với giá cao ngất trời , rồi A mua nó biếu B , B đem hộp bánh đó biếu lại cho C , C tiếp đem nó biếu D... Bánh trung thu bày ra sa-lon trong phòng lạnh , ăn một miếng đã ớn. Bánh trung thu bây giờ được sản xuất dường như không phải để ăn!...Dẫu có bị biến tướng , bị lợi dụng , song từ ngàn đời nay , mặt trăng trung thu 2014 vẫn luôn tròn vành vạnh , chú Cuội vẫn mỉm cười với tất thảy trẻ con , bất luận giàu nghèo. Chúng tôi tin , đến một lúc nào đó , những gì ấm êm nhất của ngày vui này sẽ được trả về đúng vị trí của nó. “Đẳng cấp” và “xoay vòng” Trưởng phòng hành chính của một tập đoàn ở TP.HCM cho biết , trước trung thu 2014 ngay nao khoảng một tháng , chị phải lên danh sách khách hàng , đối tác theo từng nhóm , tùy thuộc vào mối giao tiếp làm ăn , để có cơ sở đặt bánh làm quà tặng. Đối tác càng quan trọng , bánh càng “nặng”. Kinh phí mua bánh trung thu nam 2014 tốn kém vài trăm triệu đồng , nhưng không thể không có. Chị Khánh , quá khứ phụ trách truyền thông cho một khách sạn 5 sao , tiết lậu bánh trung thu của khách sạn bán được nhờ có “tên tuổi” của khách sạn trên bao bì. “Khách hàng hầu hết là các công ty lớn , bán lẻ rất ít. Chất lượng bánh có thể không ngon bằng các hãng bên ngoài , nhưng vẫn cạnh tranh tốt vì… 5 sao. Tặng như vậy mới đúng đẳng cấp!” , chị nói. Năm nay , một số khách sạn cao cấp đã đặt quầy bánh từ rất sớm , giá từ 595.000 - 928.000 đ/hộp. Ông Nguyễn Hữu Trung , Phó giám đốc Công viên văn hóa Đầm Sen , tuy là , bánh trung thu vài năm gần đây đã bị “lạm dụng” , và mất đi ít nhiều ý nghĩa. Những chiếc bánh không phải để ăn , mà là quà cáp. “Của cho không bằng cách cho” , nên việc tặng hộp bánh đắt giá lên đến con số hàng triệu đồng , thực chất chỉ là biến thể khác của “phong bì”. Còn ông Nguyễn Văn Thành , tổng giám đốc công ty Sơn Kim , tỏ rõ không ủng hộ vương sự ty mua bánh trung thu 2014 ngay nao để tặng. “Nhưng chúng tôi vẫn mua với số lượng không lớn , tặng khách hàng thân hơi. Việc tặng qua tặng lại thực chất không nhiều ý nghĩa” , ông bình luận. Nẻo đường của các hộp bánh trung thu đắt tiền cũng phức tạp không kém. Giám đốc một nhà hàng ở quận 1 cho biết , nhiều hộp bánh được tặng xoay vòng. Tức là anh tặng hộp bánh này cho khách hàng , khách hàng lại mang hộp bánh đó tặng cho đối tác… Cứ thế , hộp bánh chuyền tay cho đến hết Tết trung thu , nên đã xảy ra chuyện buồn cười , hộp bánh của mình lần cuối lại phản hồi tay mình. N.Trần TâmTS Nguyễn Viết Chức , nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa , Giáo dục , Thanh niên , Thiếu niên và Nhi đồng Quốc hội: “Phú quý sinh lễ nghĩa” Có những loại bánh kẹo người ta dùng quanh năm nhưng bánh trung thu thì mỗi năm chỉ có một lần , cũng như tết âm lịch có bánh chưng. Thực chất , loại bánh này dành cho trẻ con bởi trên bánh mang nhiều hình thù các con thú ngộ nghĩnh. Đến Tết trung thu nam 2014 , người ta lại mang bánh ra cho trẻ con phá cỗ , trông trăng , kèm vào nhiều hoạt động khác như rước đèn ông sao , múa sư tử... Đó là một đặc trưng văn hóa đẹp có từ lâu đời. Tuy nhiên bây giờ điều kiện kinh tế tốt lên , nên đến hẹn lại lên người ta đổ xô đi mua bánh , phú quí tất sinh lễ nghĩa , có người mua cặp bánh những vài trăm đến cả triệu đồng để biếu tặng nhau. Việc làm bánh , mua bánh đón trung thu 2014 ngay nao là việc phù hợp với văn hóa không có gì đáng phê phán cả nhưng tôi cảm thấy rằng , việc biếu tặng bánh trung thu ngày nay đang nặng về vật chất và nhẹ về văn hóa , xa rời với ý nghĩa cao đẹp ban đầu của nó. Điều này cũng khiến cho trẻ con , đến trung thu nam 2014 chỉ biết đến bánh chứ không biết đến nhiều hoạt động khác cố ý nghĩa về văn hóa , giáo dục nữa. Tôi cho đó là điều không tốt mà bản thân mỗi chúng tôi phải suy nghĩ và nên điều chỉnh Bắt đầu làm của mình. Thái Sơn ( ghi )Nhà văn Băng Sơn: Nhìn vào cách họ biếu tặng nhau Chiếc bánh trung thu rõ ràng quý báu văn hóa rất lớn đối với người Việt Nam. Thế hệ chúng tôi ngày xửa ngày xưa , bán tử không thể không biếu bố vợ; học sinh không thể không biếu thầy giáo... chiếc bánh nướng bánh dẻo , đương nhiên chiếc bánh thời đó giá trị chỉ vài đồng tiền nhưng cả người đi tặng và người được nhận quà vẫn Ngày xưa đời Tống áp khôn cùng. Khi tầng lớp phát triển , Chỗ ở kinh tế của người dân khấm khá lên thì việc người ta mua những chiếc bánh đắt tiền để biếu tặng nhau xét về góc độ tầng lớp là điều đáng mừng. Sự tình là ở cái “tâm” của người đi biếu , giá trị quà biếu dù lớn , dù nhỏ hãy gác sang một bên để nhìn về cách họ biếu tặng nhau. Dù mối giao tiếp giữa người biếu và người nhận thế nào , tôi cũng muốn nhìn ở khía cạnh văn hóa ấm êm trong Bắt đầu làm này nhân ngày lễ cổ truyền của dân tộc. Nhưng tôi sẽ cảm thấy rất buồn nếu người ta mượn chiếc bánh trung thu ấy để làm “vỏ bọc” cho một món quà khác mà giá trị tính bằng USD hoặc hơn thế nữa. Điều đó làm méo mó giá trị truyền thống của tết nhất dân tộc. TS Khuất Thu Hồng - Viện trưởng Viện Học hỏi phát triển xã hội: Người ta cần cái cớ tầng lớp càng phát triển thì người ta càng có nhiều cách để duy trì , củng cố các mối giao tiếp của mình. Ngày trước , vào cơ hội trung thu 2014 ngay nao , chiếc bánh nướng , bánh dẻo thường chỉ được biếu tặng trong phạm vi Nhà ở , dành cho phụ lão và trẻ nhỏ , chứ không phải biếu tặng tùm lum như ngày nay. Thực chất , ngày nay nhiều người rất cần cái cớ để biểu hiện “tấm tình” của mình với một nhân vật quan trọng nào đó. Thế nên thay vì bánh trung thu đơn thuần hay chỉ kèm theo vài quả hồng , gói trà ngon , thì nay người ta kèm vào đó chai rượu đắt tiền hoặc bất luận thứ gì quý báu. Bánh trung thu có còn là món quà thơm thảo nữa không hoặc một cơ hội để người ta gửi vào đó những toan tính , vụ lợi? Dù không hề khó để trả lời câu hỏi này nhưng tôi tuy là không thể và không nên có một động thái nào mang thuộc tính cấm đoán. Sự tình then chốt vẫn phải chờ đợi đến khi tầng lớp phát triển , khi các cơ quan , doanh nghiệp vận hành thật sự chuyên nghiệp , nhân viên làm việc bằng đúng năng lực của mình , không phải lo làm “vừa lòng” cấp trên , không còn phải đi “cửa sau” để Đạt tới mục tiêu của mình... Thời mới có thể loại trừ được những câu chuyện như đã nói ở trên. Tuệ Nguyễn ( ghi )Trà Sơn
.